7 bước cải tiến trong xu hướng “phòng thí nghiệm xanh” trong phân tích kiểm nghiệm

Xu hướng của “phòng thí nghiệm xanh” hoặc các thực hành bền vững trong bối cảnh phòng thí nghiệm đang ngày càng thu hút sự chú ý. Các phòng thí nghiệm xanh tập trung vào việc giảm thiểu ảnh hưởng đối với môi trường, tăng cường hiệu quả năng lượng và thúc đẩy tính bền vững trong nghiên cứu và thực hành khoa học. Dưới đây là một số xu hướng quan trọng trong phong trào phòng thí nghiệm xanh:

1. Hiệu Quả Năng Lượng

Các phòng thí nghiệm đang áp dụng các công nghệ và thực hành tiết kiệm năng lượng để giảm tổng lượng tiêu thụ năng lượng. Điều này bao gồm việc loại bỏ các thiết bị hao tổn nhiều điện năng lên đến nhiều kW và kém hiểu quả như máy cất nước, máy lạnh tại chổ, tủ bảo quản mẫu công nghệ cũ và dần chuyển sang sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, hệ thống đèn thông minh, máy lọc nước siêu sạch và tích hợp các yếu tố thiết kế để tối ưu hóa ánh sáng tự nhiên.

2. Bảo Tồn Nước

Triển khai các chiến lược để tối ưu việc sử dụng nước bao gồm việc sử dụng thiết bị tiết kiệm nước, tái chế nước và tối ưu hóa các quy trình phòng thí nghiệm trong việc sử dụng các loại nước theo phù hợp ứng dụng của thiết bị và tuân theo hướng dẫn ISO 3696, ASTM D1193-06, JIS K 0557.

3. Giảm Rác và Tái Chế

Thật không may! Các phòng thí nghiệm lớn với lượng mẫu nhiều luôn phải cân đối giữa lựa chọn nâng cao năng suất, do đó nhựa và các loại vật liệu sử dụng một lần đang sử dụng ngày càng nhiều. Ngoài ra, việc có nhiều quy trình phân tích (có khi lên đến > 1000 chỉ tiêu) làm gia tăng nhiều loại hóa chất độc hại và rác thải của phòng thí nghiệm. Tiến đến xu hướng “Xanh”, các phòng thí nghiệm cần giảm thiểu việc tạo ra rác và thúc đẩy quá trình tái chế. Điều này bao gồm cách tiếp cận đúng đắn đối với việc xử lý rác thải phòng thí nghiệm, tái chế các vật liệu nhựa và nghiên cứu cách tái sử dụng hoặc làm mới thiết bị phòng thí nghiệm.

4. Mua Sắm Bền Vững

Các phòng thí nghiệm xanh xem xét tác động môi trường của các sản phẩm mà họ mua. Điều này bao gồm việc chọn những nhà cung cấp tuân thủ các thực hành bền vững, chọn lựa sản phẩm với bao bì tối thiểu và sử dụng các vật liệu có dấu ấn môi trường thấp.

5. Thiết Kế và Kiến Trúc Phòng Thí Nghiệm

Thiết kế không gian phòng thí nghiệm được xem xét để tích hợp các tính năng bền vững. Điều này bao gồm việc sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, tối ưu hóa hệ thống thông gió và tạo ra không gian linh hoạt để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu thay đổi.

6. Các Sáng Kiến Hợp Tác

Sự hợp tác và chia sẻ kiến thức giữa các phòng thí nghiệm đóng một vai trò quan trọng trong phong trào phòng thí nghiệm xanh. Tổ chức và các tổ chức nghiên cứu đang hình thành các mạng lưới để chia sẻ các thực hành tốt, trao đổi ý tưởng và cùng nhau làm việc hướng tới các thực hành nghiên cứu bền vững hơn. Dù rằng Việt Nam có nhiều phòng thí nghiệm có hệ thống ISO 17025 , nhưng việc giao lưu và thực thi thỏa ước thừa nhận lẫn nhau ILAC-MRA còn khá hạn chế.

7. Giáo dục nhận thức

Sự thật rằng những xu hướng xanh đã và đang trở nên được coi trọng ở nhiều phòng thí nghiệm trên thế giới, tuy nhiên vẫn có khá hạn chế ở Việt Nam do sự chậm trễ trong việc giáo dục và tạo nhận thức đúng đắn song song với việc tập trung nghiên cứu và phát triển công nghệ. Do đó cần thiết thực hành đúng đắn việc giáo dục các nhà nghiên cứu, nhân viên phòng thí nghiệm và sinh viên về tầm quan trọng của tính bền vững trong các thực hành phòng thí nghiệm.

Các chương trình đào tạo và chiến dịch tăng cường nhận thức đóng góp vào việc xây dựng một văn hóa trách nhiệm với môi trường trong nghiên cứu khoa học. Và đặc biệt, chúng ta nên tiến đến “làm thật” hơn là “làm quảng cáo” trong xu hướng phòng thí nghiệm xanh trong giới khoa học toàn cầu.

[Nguồn Cộng Đồng Kiểm Nghiệm Viên]