Nghị Quyết 57-NQ/TW – Cơ Hội Bứt Phá Cho Ngành Kiểm Nghiệm Trong Kỷ Nguyên Tự Chủ Thiết Bị & Chuyển Đổi Số

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây được coi là dấu mốc chiến lược, tạo cơ sở chính trị và pháp lý quan trọng để thúc đẩy các ngành khoa học – công nghệ nền tảng, trong đó có ngành kiểm nghiệm và phân tích chất lượng, lĩnh vực gắn chặt với tiêu chuẩn, sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững.

🎯 Kiểm nghiệm – Một mắt xích sống còn trong chuỗi giá trị phát triển

Trong bất kỳ nền kinh tế nào, kiểm nghiệm và phân tích chất lượng luôn giữ vai trò chứng nhận giá trị – bảo đảm an toàn – nâng cao uy tín quốc gia. Từ sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm, mỹ phẩm, đến dược phẩm, môi trường, vật liệu… tất cả đều cần kiểm nghiệm chính xác, chuẩn hóa và tin cậy.

Việt Nam đang hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này đòi hỏi hệ thống kiểm nghiệm không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, mà còn phải:

Nhanh chóng, chính xác, hiệu quả
Tự chủ công nghệ và thiết bị
Tối ưu chi phí và linh hoạt trong vận hành

🔧 Tự chủ thiết bị và phần mềm – nền tảng đổi mới sáng tạo của ngành kiểm nghiệm

Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp, kỹ sư và nhà khoa học Việt đã bắt đầu hành trình nội địa hóa – sáng tạo Việt – ứng dụng số hóa, tạo ra những sản phẩm cụ thể phục vụ trực tiếp cho ngành kiểm nghiệm, như:

Thiết bị tiêu biểu:

Máy lọc nước siêu sạch tích hợp công nghệ M.I.R – thay thế máy cất nước 2 lần, kiểm soát chất lượng nước theo thời gian thực.
Tủ hút khí độc – thiết kế tối ưu theo điều kiện phòng lab tại Việt Nam, đảm bảo an toàn và tiết kiệm.
Máy đồng hóa mẫu – phục vụ kiểm nghiệm thực phẩm, mỹ phẩm, dược liệu, giảm chi phí vận hành và bảo trì.

Phần mềm do người Việt phát triển:

Phần mềm quản lý phòng thí nghiệm (LIMS) giúp kiểm soát mẫu, dữ liệu, hiệu chuẩn thiết bị theo chuẩn GLP/ISO 17025.
Hệ thống giám sát chất lượng nước online hỗ trợ phòng lab giám sát từ xa, đưa ra cảnh báo sớm.

🧠 Cộng đồng chuyên gia gốc Việt và lực lượng tư vấn triển khai chuyên nghiệp

Điểm đáng chú ý là sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của cộng đồng chuyên gia gốc Việt, bao gồm:

Nhà khoa học đang công tác tại viện/trường quốc tế, tham gia chuyển giao công nghệ về nước.
Chuyên viên kỹ thuật – kinh doanh người Việt tại các hãng thiết bị lớn như Agilent, Shimadzu, Thermo, Merck… hỗ trợ tư vấn, đào tạo, kết nối thị trường.
Đội ngũ tư vấn chiến lược triển khai phòng thí nghiệm giúp các đơn vị xây dựng lab theo hướng hiện đại, số hóa, đáp ứng yêu cầu quốc tế.

Đây chính là lực lượng “chất xám” đang góp phần định hình lại hệ sinh thái kiểm nghiệm theo hướng bài bản, chuyên nghiệp và mang bản sắc Việt.

🔭 Xu hướng tương lai: Kiểm nghiệm hướng tới thông minh – tích hợp – bền vững

Trong 5–10 năm tới, ngành kiểm nghiệm sẽ chứng kiến những chuyển biến lớn:

1. Tự động hóa – số hóa toàn diện

Tích hợp IoT, cảm biến, AI để giám sát thiết bị, phân tích kết quả, cảnh báo lỗi.
Phòng thí nghiệm “không giấy”, quản lý dữ liệu thời gian thực.

2. Chuẩn hóa & hội nhập quốc tế

Đáp ứng các tiêu chuẩn ISO 17025, GMP, GLP, HACCP… không chỉ ở phòng thử nghiệm mà cả trong thiết bị và quy trình.

3. Phát triển thiết bị “xanh” – tiết kiệm năng lượng

Ưu tiên máy móc giảm điện – nước – hóa chất, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và ESG.

4. Hệ sinh thái kiểm nghiệm mở – cộng tác & chia sẻ

Chuyển từ mô hình lab độc lập → cộng đồng lab có thể chia sẻ dữ liệu, thiết bị, công nghệ.
Hợp tác với các startup công nghệ, tổ chức nghiên cứu, đơn vị đào tạo trong và ngoài nước.

🔎 Kết luận mở: Từ “Người dùng công nghệ” đến “Người sáng tạo hệ sinh thái kiểm nghiệm Việt Nam”

Nghị quyết 57-NQ/TW không chỉ khơi mở chính sách, mà còn củng cố niềm tin cho cộng đồng kiểm nghiệm viên rằng chúng ta có thể và cần chủ động sáng tạo, làm chủ công nghệ, không chỉ để kiểm tra chất lượng – mà để xây dựng chất lượng bền vững.

Tự chủ thiết bị, phần mềm và chiến lược triển khai là con đường không thể đảo ngược – và chính ngành kiểm nghiệm sẽ là một trong những mắt xích tiên phong của sự đổi mới đó.

📌 Bài viết thuộc chuyên mục: Phát Triển Bền Vững
[Nguồn Cộng Đồng Kiểm Nghiệm Viên Việt Nam]